G. Courbet - Το εργαστήρι του ζωγράφου

Ο Gustave Courbet (1819-1877) ήταν ζωγράφος και θεωρείται ένας από τους χαρακτηριστικότερους καλλιτέχνες του Ρεαλισμού. Η ζωή του ήταν πολυτάραχη και για κάποιο διάστημα εξορίστηκε από την Γαλλία που έζησε και έδρασε. Συνδέθηκε φιλικά με πολλές σημαντικές προσωπικότητες του καιρού του και σημαδεύτηκε από τις πολιτικές ανακατατάξεις που έγιναν στη Γαλλία τον 19ο αιώνα.

Οι πολιτικές του απόψεις τον οδηγούν σε πρωτοπόρα καλλιτεχνική συμπεριφορά για την εποχή. Δείγμα αυτής είναι η δημιουργία του πίνακα με τίτλο: Το εργαστήρι του Ζωγράφου. Χρειάστηκε επτά χρόνια για να τον ολοκληρώσει, λόγω του θέματος αλλά και του μεγέθους του (3,5m x 6m). Σήμερα, αυτός ο πίνακα βρίσκεται σε μουσείο του Παρισιού.

Στο κέντρο του πίνακα βρίσκεται ο ζωγράφος που φιλοτεχνεί έναν πίνακα ενώ τον παρακολουθούν στενά ένα γυμνό μοντέλο και ένα παιδί. Δεξιά στέκονται γνωστά πρόσωπα, φίλοι του Κουρμπέ επί το πλείστον, που τον παρακολουθούν να δουλεύει. Ο Μποντλέρ, ο Προυντόν, η Σάντ και άλλοι αναγνωρίζονται στο πίνακα αυτό.

Στο αριστερό μέρος του πίνακα βρίσκονται άνθρωποι όλων των τάξεων που προτιμούν όμως να ασχολούνται με τις δραστηριότητες τους παρά να δώσουν το ενδιαφέρον τους στο έργο και τον καλλιτέχνη. Συμβολίζουν μια κοινωνία σε παρακμή, σε σήψη, χωρίς ιδανικά και στόχους. Σε κάποιο σημείο υπάρχει μια νεκροκεφαλή πάνω σε μια εφημερίδα, στοιχείο που οι μελετητές θεωρούν έκφραση της άποψης του καλλιτέχνη ότι οι εφημερίδες είναι το νεκροταφείο των ιδεών, αποκοίμιζαν παρά αφύπνιζαν τους ανθρώπους της εποχής του.

Συνεχεια

Τρεις καλλιτέχνες, ένα θέμα

Ο Γκόγια (1746 - 1828) ήταν Ισπανός ζωγράφος που κατατάσσεται από τους μελετητές στο ρεύμα του ρομαντισμού. Με αφορμή τα γεγονότα της 3ης Μαΐου 1808 και την εκτέλεση Ισπανών από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα, φιλοτεχνεί τον πίνακα με τίτλο την ημερομηνία του συμβάντος.

Ο Μονέ (1840 - 1926) συμμετείχε στο ρεύμα των ιμπρεσιονιστών. Αναφερόμενος στις εκτελέσεις ανθρώπων από τον Μεξικανό μονάρχη Maximilian φιλοτεχνεί μια σειρά από πίνακες, έναν εκ των οποίων παραθέτουμε εδώ.

 
Αργότερα, o Ισπανός ζωγράφος Πικάσσο ( 1881 - 1973) φιλοτεχνεί το 1951 τον πίνακα με τίτλο: Σφαγή στην Κορέα, εμπνεόμενος από τον πόλεμο στην ομώνυμη χερσόνησο.

Συνεχεια

Υπαρξισμός και θέατρο του παραλόγου

Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα στο χώρο του παγκόσμιου θεάτρου “ανταγωνίστηκαν” τα ρεύματα του υπαρξισμού και του θεάτρου του παραλόγου. Η πρώτη τάση είχε εκφραστές όπως ο Σαρτρ, ο Ανούιγ και ο Καμύ ενώ το θέατρο του παραλόγου προσωπικότητες σαν τον Μπέκετ, τον Ιονέσκο και τον Ζεννέ.

Ο υπαρξισμός αρχικά αμφισβήτησε το κλασικό θέατρο ως προς την θεματολογία. Το κλασικό έργο έχει τρία μέρη: έκθεση βασικού θέματος και βασικών χαρακτήρων, κύρια σύγκρουση και επίλυση. Το θέατρο του παραλόγου στη συνέχεια, αλλάζει τελείως τη μορφή του θεάτρου. Πρώτα από όλα, υπάρχει μεγάλη ιδεολογική διαφορά των δύο ρευμάτων: ο υπαρξισμός πιστεύει στην ελεύθερη βούληση και επιλογή των ανθρώπων ενώ το θέατρο του παραλόγου προσεγγίζει τον άνθρωπο μοιρολατρικά, παρουσιάζοντας τον συχνά ως πιόνι και αδύναμο να αλλάξει τη μοίρα του.

Τα κύρια στοιχεία του ρεύματος που ονομάστηκε θέατρο του παραλόγου είναι:

• Δεν υπάρχει γραμμική δράση, ούτε χρονική συνέχεια.
• Δεν υπάρχει σαφής προσδιορισμός χώρου, συχνά το σκηνικό είναι συμβολικό.
• Δεν υπάρχει σαφής ιστορία αλλά η περιγραφή μιας κατάστασης.
• Έχουμε τύπους ανθρώπων και όχι χαρακτήρες με την κλασική έννοια.
• Σπάει η σχέση αιτίας και αποτελέσματος.
• Συχνά υπάρχει παρωδία, μιμητισμός, παντομίμα και κινήσεις κλόουν με στόχο τη διακωμώδηση.
• Έντονη ειρωνεία με  εναλλαγή δραματικού και κωμικού στοιχείου.
  
  

Συνεχεια

Τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται

To 1995 τελειώνει ο εμφύλιος πόλεμος στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Ένα χρόνο μετά ο Srdjan Dragojevic σκηνοθετεί την ταινία που εμφανίστηκε στην Ελλάδα με τον τίτλο “Τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται” με υποσημείωση στον τίτλο “Τα άσχημα χωριά, άσχημα καίγονται”.

Είναι σίγουρο πως ένα χρόνο μετά από τα γεγονότα και σε έντονα φορτισμένο κλίμα, η ταινία δεν αποφεύγει κάποια κλισέ και κάποια – έστω μικρή – ταλάντευση πάνω στο τεντωμένο σκοινί της αμεροληψίας.

Το σίγουρο είναι πως η ταινία είναι ότι πιο κοντινό στην πραγματικότητα ενός εμφυλίου πολέμου. Ποιοι τον σχεδιάζουν, ποιοι αναλαμβάνουν να τον κάνουν και ποιοι καλούνται να σκοτωθούν μεταξύ τους (τις περισσότερες φορές άνθρωποι πιο στενά δεμένοι κι από αδέρφια). Η ταινία παρουσιάζει την ιστορία δύο κατοίκων της Βοσνίας (μουσουλμάνος και Σέρβος) που μεταλλάσσονται από αδερφικοί φίλοι σε φανατισμένοι διώκτες ο ενός του άλλου. Με έντονα συμβολικά στοιχεία η ταινία καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στην αληθοφάνεια και στην ωμότητα, κάνοντας τον θεατή να στερείται φιλοσοφικών σχολίων και διάθεση πολιτικής κριτικής απέναντι στα μονίμως αναπάντητα ερωτήματα που ακολουθούν έναν πόλεμο και μάλιστα εμφύλιο.

Η ταινία είναι αφιερωμένη από τον σκηνοθέτη της, στον κινηματογράφο μια πατρίδας που δεν υπάρχει πια.  

Συνεχεια

Βασίλης Διαμαντόπουλος

Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος γεννήθηκες το 1920 στον Πειραιά και απεβίωσε το 1999 στην Αθήνα. Υπήρξε το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ηθοποιού μιας εποχής που οι καλλιτέχνες ήταν πολυδιάστατοι, ολοκληρωμένοι χαρακτήρες και ταγμένοι στην τέχνη τους από όποιο μέσο και αν την υπηρετούσαν.

Στο θέατρο ο Διαμαντόπουλος έπαιξε δίπλα στον δάσκαλο του Κ. Κουν για πρώτη φορά, στην «Αγριόπαπια» του Ίψεν. Παρέμεινε στο θέατρο τέχνης για πολλά χρόνια, πριν δουλέψει για το εθνικό και το κρατικό βορείου Ελλάδας. Έκανε, επίσης, και κάποιες δικές του παραγωγές με ανεξάρτητες ομάδες που δημιούργησε με άλλους ηθοποιούς.

Στον κινηματογράφο έχει συμμετάσχει σε 18 ταινίες, με τις πιο σημαντικές να είναι ο «Νόμος 4000» και το «Μάθε παιδί μου γράμματα».

Στην τηλεόραση έχει κάνει εξίσου σημαντικά πράγματα, όπως η σειρά «Εκείνος κι εκείνος», παρέα με τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο, που αποτελεί ακόμα και σήμερα σημείο αναφοράς για την ελληνική τηλεόραση. Επίσης, συμμετείχε στις σειρές: «Χατζηεμανουήλ» και «Συμβολαιογράφος». 

Συνεχεια

Η θηλιά - ο θρίαμβος του πλάνου σεκάνς

Το 1948 ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει στο κοινό την ταινία του «η θηλιά». Είναι η ιστορία δύο φίλων που προσπαθούν να κάνουν το τέλειο έγκλημα. Πεπεισμένοι ότι ανήκουν σε ενός είδους ελίτ, σκοτώνουν ένα φίλο τους και επιδιώκουν να παραπλανήσουν όλο τον κύκλο κοινών γνωστών και φίλων. Το μεγάλο τους τρικ είναι ότι τους καλούν όλους σε μια μικρή γιορτή, στο δωμάτιο που κρατούν κλειδωμένο σε ένα ντουλάπι το πτώμα. Η ταινία θεωρείται από τις κλασικές χιτσκοκικές.

Το πλάνο σεκάνς είναι ένα ιδιαίτερο είδος πλάνου. Είναι μια ενιαία λήψη, που όμως περιλαμβάνει αλλαγές στη σκηνή, κίνηση της κάμερας, είσοδο και έξοδο ηθοποιών μέχρι ο σκηνοθέτης να δώσει εντολή για το τέλος του πλάνου.

Η θηλιά αποτελείται από οκτώ πλάνα σεκάνς. Φημολογείται πως ο Χίτσκοκ ήθελε να κάνει όλη την ταινία ένα μεγάλο πλάνο σεκάνς αλλά δεν μπορούσε λόγω του περιορισμένου μήκους φιλμ που μπορούσε να «φορτώσει» στην κάμερα. Έτσι, σε κάποια σημεία η κάμερα κάνει πολύ κοντινό ζουμ σε κάποιο σημείο, τις περισσότερες φορές σε κάποια πλάτη ηθοποιού, για να γίνει όσο το δυνατό λιγότερο αντιληπτό το σταμάτημα του γυρίσματος.
 

Συνεχεια

No exit από τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ έγραψε το Κεκλεισμένων των θυρών το έτος 1944. Ο τίτλος του κειμένου μπορεί να βρεθεί σε διάφορες παραλλαγές αφού στα αγγλικά έχει εμφανιστεί ως: no way out, behind close doors, dead end. Στα γαλλικά, που είναι και η αρχική γλώσσα γραφής, ο τίτλος αναφέρεται σε μια συζήτηση που γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τη χρονιά που γράφτηκε, σε θέατρο του Παρισιού.

Το έργο είναι η θεατρική έκφραση μιας από τις πιο γνωστές φράσεις του Σαρτρ: Κόλαση είναι οι άλλοι. Σε ένα μικρό δωμάτιο που έχει μόνο τρεις καναπέδες είναι υποχρεωμένοι τρεις πολύ διαφορετικοί χαρακτήρες να περάσουν όλο το «χρόνο» τους μετά το θάνατο τους, βασανίζοντας ο ένας τον άλλο μέχρι την αιωνιότητα.

Ένα ατέλειωτο παιχνίδι ανάμεσα στους τρεις καταραμένους χαρακτήρες, που κανείς δεν παραδέχεται τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση. Κανείς δεν μετανιώνει, το αντίθετο μάλιστα, χρησιμοποιώντας τις ίδιες πρακτικές και τα ίδια όπλα, συνεχίζουν έναν αγώνα ανάμεσα τους για επικράτηση και επιβολή. Πότε επικρατεί ο ένας, πότε ο άλλος. Τη μια πληγώνεται ο ένας την άλλη ο άλλος, σε κύκλο που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Φτάνοντας στην κορυφαία στιγμή του κειμένου, την τελευταία ατάκα, που παίρνοντας όλοι οι χαρακτήρες τις αρχικές τους θέσεις δίνουν το σύνθημα για την αρχή ενός ακόμα γύρου άγριου βασανισμού τους.

Συνεχεια

Ζωρζ Μελιές

Ο Ζωρζ Μελιές γεννήθηκε στο Παρίσι στις 8 Δεκεμβρίου 1861 και κατέληξε στις 21 Ιανουαρίου 1938. Θεωρείται ο πατέρας της κινηματογραφικής μυθοπλασίας με πλήθος καινοτομίες στο ενεργητικό του. Οι ταινίες που γύρισε υπολογίζονται σε πάνω από πεντακόσιες.

Η πρώτη του επαφή με το χώρο του θεάματος γίνεται στο Λονδίνο. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ταχυδακτυλουργός σε μια εποχή που οι παραστάσεις τους δίνονταν σε σκηνές θεάτρου. Μεταπηδώντας στον κινηματογράφο παίρνει μαζί του πολλές θεατρικές πρακτικές και τεχνοτροπίες. (Χρήση σπετσάτων κ.τ.λ.)

Θεωρείτε πως γύρισε την πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας και την πρώτη ταινία τρόμου. Επίσης, ήταν ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα και δημιούργησε το πρώτο κινηματογραφικό στούντιο. 

Συνεχεια

Κυρίως Άνθρωπος - editors team

Σε λίγες μέρες ξεκινάμε!

Συνεχεια